พ.ร.บ. E-Bike: ต้องมีใบขับขี่-จดทะเบียนไหม? สรุปจบ

ยานพาหนะไฟฟ้าขนาดเล็ก เช่น จักรยานไฟฟ้า (E-Bike) และสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้า กำลังได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในประเทศไทย เนื่องจากความสะดวกในการเดินทางระยะใกล้ ประหยัดพลังงาน และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม อย่างไรก็ตาม ผู้ใช้จำนวนมากยังคงมีความสับสนเกี่ยวกับข้อบังคับทางกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ซึ่งนำไปสู่คำถามสำคัญที่ว่ายานพาหนะเหล่านี้ต้องจดทะเบียน มีใบขับขี่ หรือทำประกันภาคบังคับ (พ.ร.บ.) หรือไม่

สรุปประเด็นสำคัญเกี่ยวกับกฎหมาย E-Bike

• การจำแนกตามกำลังมอเตอร์: กฎหมายไทยใช้กำลังมอเตอร์และความเร็วสูงสุดเป็นเกณฑ์หลักในการจำแนกประเภทของยานพาหนะไฟฟ้า ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อข้อกำหนดด้านการจดทะเบียนและใบขับขี่
• มอเตอร์ไซค์ไฟฟ้า: หากมีกำลังมอเตอร์เกิน 250 วัตต์ และความเร็วสูงสุดเกิน 45 กม./ชม. จะถูกจัดเป็น “รถจักรยานยนต์” ซึ่งต้องจดทะเบียน มีใบขับขี่ และทำ พ.ร.บ. ตามกฎหมาย
• จักรยานไฟฟ้าและสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้า: ยานพาหนะที่มีคุณสมบัติต่ำกว่าเกณฑ์ดังกล่าวยังไม่มีกฎหมายเฉพาะรองรับโดยตรง ทำให้ ณ ปัจจุบัน (ข้อมูลเดือนตุลาคม 2568) ยังไม่ต้องจดทะเบียนหรือมีใบขับขี่
• การใช้งานบนถนนสาธารณะ: การนำจักรยานไฟฟ้าและสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าที่ไม่ได้จดทะเบียนไปใช้งานบนถนนหลวงหรือทางสาธารณะยังคงเป็นพื้นที่สีเทาทางกฎหมายและมีความเสี่ยงที่จะถูกเจ้าหน้าที่ตีความว่าผิดกฎจราจร
• การเปลี่ยนแปลงในอนาคต: กรมการขนส่งทางบกและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกำลังพิจารณาปรับปรุงกฎหมายเพื่อให้ครอบคลุมยานพาหนะไฟฟ้าประเภทใหม่ๆ ผู้ใช้งานจึงควรติดตามประกาศอย่างเป็นทางการต่อไป

ทำความเข้าใจสถานะกฎหมาย E-Bike และสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าในประเทศไทย

การเติบโตของตลาดยานพาหนะไฟฟ้าส่วนบุคคล (Personal Electric Mobility) สะท้อนให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการเดินทางในเขตเมือง ผู้คนมองหาทางเลือกที่คล่องตัวกว่ารถยนต์ สามารถหลีกเลี่ยงปัญหาการจราจรติดขัด และลดค่าใช้จ่ายด้านพลังงาน อย่างไรก็ตาม โครงสร้างกฎหมายจราจรของไทยที่ใช้มาเป็นเวลานานยังไม่ได้รับการปรับปรุงให้สอดคล้องกับเทคโนโลยีเหล่านี้อย่างสมบูรณ์ บทความนี้จะให้ข้อมูลที่ชัดเจนเกี่ยวกับคำถามที่ว่า พ.ร.บ. E-Bike: ต้องมีใบขับขี่-จดทะเบียนไหม? สรุปจบ โดยอ้างอิงจากประกาศและแนวทางปฏิบัติของกรมการขนส่งทางบก เพื่อให้ผู้ที่สนใจหรือใช้งานยานพาหนะประเภทนี้อยู่ สามารถปฏิบัติตามกฎระเบียบได้อย่างถูกต้องและขับขี่ด้วยความมั่นใจ

ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับกฎหมายไม่เพียงแต่ช่วยให้ผู้ขับขี่หลีกเลี่ยงค่าปรับหรือข้อพิพาททางกฎหมายเท่านั้น แต่ยังเกี่ยวข้องโดยตรงกับความปลอดภัยของตนเองและผู้ใช้ถนนคนอื่นๆ การทราบว่ายานพาหนะของตนจัดอยู่ในประเภทใด มีข้อจำกัดในการใช้งานอย่างไร และต้องมีเอกสารใดประกอบบ้าง ถือเป็นความรับผิดชอบพื้นฐานของผู้ขับขี่ทุกคนในยุคที่เทคโนโลยีกำลังเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว

การจำแนกประเภทยานพาหนะไฟฟ้าตามกฎหมายจราจร

ในปัจจุบัน ประเทศไทยยังไม่มี “พระราชบัญญัติจักรยานไฟฟ้า” หรือกฎหมายที่ออกมาเพื่อควบคุม E-Bike และสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าโดยเฉพาะ การบังคับใช้กฎหมายจึงอาศัยการตีความตามพระราชบัญญัติรถยนต์ พ.ศ. 2522 และพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. 2522 เป็นหลัก โดยกรมการขนส่งทางบกได้กำหนดเกณฑ์ในการพิจารณาจากคุณสมบัติของตัวรถเป็นสำคัญ

เกณฑ์สำคัญที่ใช้ในการจำแนกยานพาหนะไฟฟ้าคือ กำลังพิกัดของมอเตอร์ไฟฟ้า และ ความเร็วสูงสุด ซึ่งเป็นตัวกำหนดว่ายานพาหนะนั้นจะเข้าข่ายเป็น “รถจักรยานยนต์” ตามกฎหมายหรือไม่

มอเตอร์ไซค์ไฟฟ้า (Electric Motorcycle)

ตามประกาศของกรมการขนส่งทางบก ยานพาหนะสองล้อไฟฟ้าที่จะสามารถจดทะเบียนเป็น “รถจักรยานยนต์” ได้นั้น จะต้องมีคุณสมบัติเข้าเกณฑ์ดังต่อไปนี้:

• กำลังมอเตอร์ไฟฟ้า: ต้องมีกำลังพิกัดไม่น้อยกว่า 250 วัตต์ (0.25 กิโลวัตต์)
• ความเร็วสูงสุด: ต้องสามารถทำความเร็วสูงสุดได้ไม่ต่ำกว่า 45 กิโลเมตรต่อชั่วโมง

หากยานพาหนะไฟฟ้ามีคุณสมบัติตรงตามเกณฑ์ทั้งสองข้อนี้ จะถูกพิจารณาว่าเป็น “รถจักรยานยนต์ไฟฟ้า” ตามกฎหมายทันที ซึ่งหมายความว่าผู้ครอบครองและผู้ขับขี่จะต้องปฏิบัติตามกฎระเบียบเช่นเดียวกับรถจักรยานยนต์ที่ใช้น้ำมันทุกประการ ไม่ว่าจะเป็นการนำรถไปจดทะเบียนกับกรมการขนส่งทางบกเพื่อขอรับแผ่นป้ายทะเบียน, การเสียภาษีรถประจำปี, การจัดทำประกันภัยภาคบังคับ (พ.ร.บ.) และที่สำคัญที่สุดคือ ผู้ขับขี่จะต้องมีใบอนุญาตขับขี่รถจักรยานยนต์ที่ถูกต้องตามกฎหมาย

จักรยานไฟฟ้าและสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้า (E-Bike & E-Scooter)

สำหรับยานพาหนะไฟฟ้าส่วนบุคคลที่มีขนาดเล็กลงมา เช่น จักรยานไฟฟ้าที่มีกำลังมอเตอร์ต่ำกว่า 250 วัตต์ หรือสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าที่ทำความเร็วสูงสุดได้ไม่ถึง 45 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ยานพาหนะเหล่านี้จะ ไม่เข้าข่าย การเป็นรถจักรยานยนต์ตามคำนิยามของกรมการขนส่งทางบก

สถานะทางกฎหมายของยานพาหนะกลุ่มนี้จึงยังคงอยู่ใน “พื้นที่สีเทา” เนื่องจากไม่มีกฎหมายเฉพาะที่ระบุไว้อย่างชัดเจนว่าจะต้องดำเนินการอย่างไร ผลที่ตามมาคือ ณ ปัจจุบัน (ข้อมูลเดือนตุลาคม 2568) ยานพาหนะประเภทนี้ยังไม่สามารถนำไปจดทะเบียนได้ และในทางกลับกัน ก็ยังไม่มีข้อบังคับว่าผู้ขับขี่จะต้องมีใบอนุญาตขับขี่ อย่างไรก็ตาม ประเด็นนี้ไม่ได้หมายความว่าสามารถนำไปใช้งานบนถนนสาธารณะได้อย่างอิสระเสรี ซึ่งจะกล่าวถึงในหัวข้อถัดไป

ไขข้อข้องใจ: พ.ร.บ. E-Bike: ต้องมีใบขับขี่-จดทะเบียนไหม? สรุปจบ

เพื่อความชัดเจนในการทำความเข้าใจ สามารถแบ่งคำตอบสำหรับคำถามยอดนิยมนี้ตามประเภทของยานพาหนะได้โดยตรง

ยานพาหนะไฟฟ้าที่ต้องจดทะเบียนและมีใบขับขี่

กลุ่มนี้คือ มอเตอร์ไซค์ไฟฟ้า ที่มีคุณสมบัติตามที่กรมการขนส่งทางบกกำหนด (กำลังมอเตอร์ 250W ขึ้นไป และความเร็วสูงสุด 45 กม./ชม. ขึ้นไป) ผู้ที่ครอบครองรถประเภทนี้มีหน้าที่ต้องดำเนินการดังนี้:

1. การจดทะเบียน: นำเอกสารเกี่ยวกับตัวรถ เช่น ใบกำกับภาษี, หลักฐานการนำเข้า (กรณีรถนำเข้า), และเอกสารการได้มาของรถ ไปยื่นขอจดทะเบียนที่สำนักงานขนส่ง เพื่อรับแผ่นป้ายทะเบียนและสมุดคู่มือจดทะเบียนรถ
2. การทำ พ.ร.บ.: ต้องจัดทำประกันภัยคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ (พ.ร.บ.) ซึ่งเป็นภาคบังคับตามกฎหมาย
3. การเสียภาษีประจำปี: ชำระภาษีรถจักรยานยนต์ประจำปีเช่นเดียวกับรถทั่วไป
4. ใบขับขี่: ผู้ขับขี่ต้องสอบและได้รับใบอนุญาตขับรถจักรยานยนต์ส่วนบุคคล และต้องพกพาติดตัวไว้เสมอขณะขับขี่

การปฏิบัติตามขั้นตอนเหล่านี้จะทำให้สามารถใช้งานมอเตอร์ไซค์ไฟฟ้าบนถนนสาธารณะได้อย่างถูกต้องตามกฎหมายจราจรทุกประการ

ยานพาหนะไฟฟ้าที่ยังไม่เข้าข่ายบังคับ

กลุ่มนี้คือ จักรยานไฟฟ้า (E-Bike) และสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้า (E-Scooter) ที่มีสมรรถนะต่ำกว่าเกณฑ์ที่กฎหมายกำหนดให้เป็นรถจักรยานยนต์ สำหรับยานพาหนะกลุ่มนี้ สถานะปัจจุบันคือ:

• การจดทะเบียน: ไม่ต้องจดทะเบียน และไม่สามารถจดทะเบียนได้ เนื่องจากยังไม่มีประเภทการจดทะเบียนรองรับ
• การทำ พ.ร.บ.: ไม่เข้าข่ายบังคับให้ต้องทำ พ.ร.บ.
• ใบขับขี่: ไม่ต้องมีใบอนุญาตขับขี่

แม้จะดูเหมือนมีข้อดีที่ไม่ต้องดำเนินการทางเอกสารใดๆ แต่ข้อจำกัดที่สำคัญคือสถานะการใช้งานบนท้องถนนที่ยังไม่ชัดเจน ซึ่งเป็นความเสี่ยงที่ผู้ใช้ต้องตระหนัก

ความเสี่ยงและข้อควรระวังในการใช้งานบนถนนสาธารณะ

ประเด็นที่สำคัญที่สุดสำหรับผู้ใช้ E-Bike และสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าที่ไม่ได้จดทะเบียนคือข้อจำกัดในการใช้งานบนทางสาธารณะ ถึงแม้จะไม่มีกฎหมายบังคับให้จดทะเบียน แต่ พ.ร.บ. จราจรทางบกก็ยังไม่ได้อนุญาตให้นำยานพาหนะประเภทนี้มาวิ่งบนถนนหรือทางหลวงอย่างเป็นทางการ การนำรถดังกล่าวไปใช้งานจึงอาจเกิดข้อพิพาทกับเจ้าหน้าที่ตำรวจจราจรได้ โดยอาจถูกตีความว่าเป็นการนำ “รถที่มิได้จดทะเบียน” มาใช้ในทาง ซึ่งอาจมีโทษปรับ

นอกจากความเสี่ยงด้านกฎหมายแล้ว ยังมีความเสี่ยงด้านความปลอดภัยด้วย เนื่องจากยานพาหนะเหล่านี้มักไม่มีอุปกรณ์ความปลอดภัยครบถ้วนเหมือนรถจักรยานยนต์ เช่น ไฟเลี้ยว, กระจกมองข้าง, หรือแตรที่มีเสียงดังเพียงพอ อีกทั้งความเร็วที่แตกต่างจากรถยนต์และรถจักรยานยนต์ทั่วไปอาจก่อให้เกิดอุบัติเหตุได้ง่าย ดังนั้น การใช้งานจึงควรจำกัดอยู่ในพื้นที่ส่วนบุคคล, หมู่บ้าน, สวนสาธารณะ หรือเส้นทางจักรยานที่จัดไว้ให้โดยเฉพาะ เพื่อลดความเสี่ยงทั้งต่อตนเองและผู้อื่น

ตรวจสอบข้อมูล: ข่าวลือเรื่องการจดทะเบียนสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้า

ในช่วงที่ผ่านมา เคยมีกระแสข่าวในโลกออนไลน์ที่สร้างความสับสนว่าสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าทุกคันจะต้องนำไปจดทะเบียนและเสียภาษีเช่นเดียวกับรถจักรยานยนต์ ซึ่งในประเด็นนี้ กรมการขนส่งทางบกได้ออกมาชี้แจงอย่างเป็นทางการแล้วว่า ข่าวดังกล่าวเป็นข้อมูลที่บิดเบือน

กรมการขนส่งทางบกยืนยันว่า การบังคับจดทะเบียนจะใช้กับยานพาหนะไฟฟ้าที่เข้าข่ายเป็น “รถจักรยานยนต์” ตามคำนิยามที่ได้อธิบายไปข้างต้นเท่านั้น สำหรับสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าทั่วไปที่ใช้กันอย่างแพร่หลายนั้นยังไม่มีกฎหมายบังคับโดยตรง ดังนั้น ผู้ใช้งานจึงควรตรวจสอบข้อมูลจากแหล่งข่าวที่น่าเชื่อถือและเป็นทางการ เพื่อป้องกันความเข้าใจผิดที่อาจเกิดขึ้น

ตารางสรุปสถานะทางกฎหมายของยานพาหนะไฟฟ้า

เพื่อให้เห็นภาพรวมที่ชัดเจนและเข้าใจง่าย สามารถสรุปสถานะทางกฎหมายของยานพาหนะไฟฟ้าแต่ละประเภท (ข้อมูล ณ เดือนตุลาคม 2568) ได้ดังตารางต่อไปนี้

แนวโน้มกฎหมายในอนาคตและคำแนะนำสำหรับผู้ใช้งาน

เป็นที่คาดการณ์ว่าในอนาคตอันใกล้จะมีการปรับปรุงแก้ไขกฎหมายเพื่อรองรับการใช้งานยานพาหนะไฟฟ้าส่วนบุคคลประเภทใหม่ๆ ให้มีความชัดเจนและปลอดภัยมากยิ่งขึ้น หน่วยงานภาครัฐกำลังศึกษาแนวทางจากต่างประเทศเพื่อกำหนดมาตรฐานของตัวรถ, ข้อบังคับด้านความปลอดภัย, และการแบ่งโซนการใช้งานที่เหมาะสม เช่น การอนุญาตให้วิ่งในช่องทางจักรยานหรือบนถนนท้องถิ่นที่มีการจราจรไม่หนาแน่น

สำหรับผู้ใช้งานในปัจจุบัน มีข้อแนะนำดังนี้:

• สำหรับผู้ใช้มอเตอร์ไซค์ไฟฟ้า: ควรตรวจสอบคุณสมบัติของรถให้แน่ใจว่าสามารถจดทะเบียนได้ และดำเนินการให้ถูกต้องตามกฎหมายเพื่อสิทธิในการใช้งานบนถนนอย่างเต็มที่
• สำหรับผู้ใช้ E-Bike และสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้า: ควรติดตามข่าวสารและประกาศจากกรมการขนส่งทางบกอย่างสม่ำเสมอ เนื่องจากกฎระเบียบอาจมีการเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา และควรหลีกเลี่ยงการใช้งานบนถนนสายหลักที่มีการจราจรพลุกพล่านเพื่อความปลอดภัยและป้องกันปัญหาทางกฎหมาย

แนวทางการเลือกซื้อยานพาหนะไฟฟ้าให้ถูกต้องและปลอดภัย

จากข้อมูลทั้งหมด จะเห็นได้ว่าการเลือกซื้อยานพาหนะไฟฟ้าควรพิจารณาจากวัตถุประสงค์การใช้งานเป็นหลัก หากมีความจำเป็นต้องใช้เดินทางบนถนนสายหลัก การเลือกรุ่นที่เป็นมอเตอร์ไซค์ไฟฟ้าและสามารถจดทะเบียนได้จะเป็นทางเลือกที่ถูกต้องและสบายใจที่สุด แต่หากต้องการใช้เดินทางในระยะใกล้ เช่น ภายในหมู่บ้านหรือซอย การเลือกใช้จักรยานไฟฟ้าหรือสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าก็ยังเป็นทางเลือกที่สะดวกและประหยัด โดยต้องยอมรับข้อจำกัดด้านพื้นที่การใช้งาน

การตัดสินใจเลือกซื้อยานพาหนะไฟฟ้าที่เหมาะสมกับไลฟ์สไตล์และถูกต้องตามกฎหมายจะช่วยให้การเดินทางของคุณเป็นไปอย่างราบรื่นและปลอดภัย หากท่านกำลังมองหาจักรยานไฟฟ้า สกู๊ตเตอร์ไฟฟ้า หรือ E-Bike คุณภาพที่ออกแบบมาเพื่อตอบโจทย์ทุกความต้องการ สามารถเยี่ยมชมและรับคำปรึกษาได้ที่ GIANT Shopping Mall ซึ่งมีผู้เชี่ยวชาญพร้อมให้คำแนะนำเกี่ยวกับยานพาหนะแต่ละประเภท เพื่อให้ท่านได้เลือกสิ่งที่เหมาะสมที่สุด

สามารถติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมหรือนัดหมายเพื่อทดลองขับขี่ได้ผ่านช่องทาง FACEBOOK PAGE และ LINE หรือ ติดต่อ สอบถามเพิ่มเติม ได้โดยตรง