เลนจักรยานใหม่ กทม. ขี่ E-Scooter ปลอดภัยแค่ไหน?

การขยายตัวของเลนจักรยานทั่วกรุงเทพมหานครถือเป็นสัญญาณที่ดีต่อการส่งเสริมรูปแบบการเดินทางที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ แต่ในขณะเดียวกันก็เกิดคำถามสำคัญตามมา เมื่อสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้า หรือ E-Scooter ซึ่งได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในฐานะตัวเลือกการเดินทางระยะใกล้ (First-mile/Last-mile) ได้เข้ามาเป็นผู้ใช้งานร่วมในพื้นที่เหล่านี้ คำถามที่ว่า เลนจักรยานใหม่ กทม. ขี่ E-Scooter ปลอดภัยแค่ไหน? จึงกลายเป็นประเด็นที่ต้องพิจารณาอย่างรอบด้าน เพื่อสร้างความเข้าใจและส่งเสริมความปลอดภัยสำหรับผู้ใช้งานทุกคนบนท้องถนน

ภาพรวมความปลอดภัยในการใช้ E-Scooter บนเลนจักรยาน กทม.

กระแสความนิยมของสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าในฐานะยานพาหนะส่วนบุคคลสำหรับการเดินทางในเมืองได้เติบโตขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ ด้วยความสะดวกสบาย คล่องตัว และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ทำให้ E-Scooter กลายเป็นคำตอบของการเดินทางเชื่อมต่อระยะสั้นจากบ้านไปยังระบบขนส่งสาธารณะ หรือจากสถานีไปยังที่ทำงาน การพัฒนาและขยายเส้นทางจักรยานของกรุงเทพมหานครจึงเป็นโอกาสอันดีที่ผู้ใช้สกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าจะมองหาพื้นที่ในการขับขี่ที่ปลอดภัยมากขึ้น อย่างไรก็ตาม ประเด็นด้านความปลอดภัยยังคงเป็นข้อกังวลหลัก เนื่องจากเลนจักรยานถูกสร้างขึ้นโดยคำนึงถึงพลวัตของจักรยานเป็นหลัก การนำยานพาหนะที่มีความเร็วสูงกว่าและมีลักษณะการควบคุมที่แตกต่างเข้ามาใช้งานร่วมกัน จำเป็นต้องอาศัยความเข้าใจในปัจจัยเสี่ยงต่างๆ รวมถึงความร่วมมือจากทุกฝ่าย ทั้งผู้กำหนดนโยบายและผู้ใช้งานบนท้องถนน เพื่อให้เกิดสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยสำหรับทุกคน บทวิเคราะห์นี้จะเจาะลึกถึงปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลต่อความปลอดภัย ตั้งแต่การออกแบบโครงสร้างพื้นฐานไปจนถึงพฤติกรรมของผู้ขับขี่ เพื่อให้ผู้ที่สนใจหรือใช้งานสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าอยู่แล้ว สามารถประเมินความเสี่ยงและเตรียมความพร้อมในการใช้งานเลนจักรยานใหม่ได้อย่างเหมาะสม

เลนจักรยานใหม่ กทม. ขี่ E-Scooter ปลอดภัยแค่ไหน?: วิเคราะห์ปัจจัยรอบด้าน

การจะตอบคำถามว่าการขี่สกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าในเลนจักรยานใหม่ของกรุงเทพฯ ปลอดภัยหรือไม่นั้น ต้องพิจารณาจากหลากหลายมิติ ทั้งในส่วนของกายภาพของเลนจักรยานเอง และปัจจัยมนุษย์ซึ่งก็คือตัวผู้ขับขี่ ซึ่งแต่ละส่วนมีรายละเอียดที่สำคัญและส่งผลกระทบต่อกันและกันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

โครงสร้างพื้นฐาน: ออกแบบเพื่อจักรยาน แต่ใช้งานร่วมกัน

หัวใจสำคัญของประเด็นนี้อยู่ที่วัตถุประสงค์ดั้งเดิมของการออกแบบเลนจักรยาน ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อรองรับการเดินทางด้วยจักรยานเป็นหลัก ลักษณะทางกายภาพ เช่น ความกว้างของเลน พื้นผิว การออกแบบทางโค้ง และทางร่วมทางแยก ถูกคำนวณจากความเร็วเฉลี่ยและรัศมีวงเลี้ยวของจักรยานทั่วไป แต่สกู๊ตเตอร์ไฟฟ้ามีความสามารถในการเร่งความเร็วที่สูงกว่าและทำความเร็วสูงสุดได้มากกว่าจักรยานที่ขับเคลื่อนด้วยแรงคน ความแตกต่างนี้อาจสร้างจุดเสี่ยงในหลายสถานการณ์:

• จุดบอดและทางแยก: ทางแยกและจุดตัดต่างๆ ถือเป็นพื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูงอยู่แล้ว การที่สกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าใช้ความเร็วสูงกว่าอาจทำให้ผู้ใช้ทางคนอื่น (เช่น คนเดินเท้า หรือผู้ขับขี่จักรยาน) กะระยะและความเร็วผิดพลาด ซึ่งอาจนำไปสู่การเฉี่ยวชนได้
• ความเร็วที่แตกต่างกัน: การใช้งานร่วมกันระหว่างจักรยานที่เคลื่อนที่ช้ากว่ากับสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าที่เร็วกว่า อาจก่อให้เกิดความขัดแย้งบนเส้นทาง โดยเฉพาะในเลนที่มีความกว้างจำกัด การแซงอาจเป็นไปได้ยากและเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ
• การออกแบบที่ยังไม่ครอบคลุม: แม้กรุงเทพมหานครจะมีแผนขยายเครือข่ายจักรยานและส่งเสริมย่านจักรยานกว่า 10 แห่ง ซึ่งจะช่วยให้เกิดเลนที่มีการแบ่งแยกชัดเจนและปลอดภัยมากขึ้น แต่ในปัจจุบันโครงสร้างพื้นฐานส่วนใหญ่ยังอยู่ในช่วงของการพัฒนา ผู้ขับขี่จึงต้องปรับตัวและใช้ความระมัดระวังเป็นอย่างสูง

ถึงแม้เลนจักรยานจะช่วยเพิ่มพื้นที่ปลอดภัยให้แก่ผู้ใช้ยานพาหนะขนาดเล็ก แต่ความปลอดภัยสูงสุดยังคงขึ้นอยู่กับการตระหนักรู้ถึงข้อจำกัดของโครงสร้างพื้นฐานและการปรับพฤติกรรมการขับขี่ให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม

พฤติกรรมผู้ขับขี่: กุญแจสำคัญสู่ความปลอดภัยบนท้องถนน

ไม่ว่าโครงสร้างพื้นฐานจะถูกออกแบบมาดีเพียงใด ปัจจัยที่สำคัญที่สุดในการป้องกันอุบัติเหตุก็คือตัวของผู้ขับขี่เอง การสร้างวัฒนธรรมการขับขี่ที่ปลอดภัยและมีความรับผิดชอบเป็นสิ่งจำเป็น โดยมีแนวทางปฏิบัติดังนี้

การสวมหมวกกันน็อก: อุปกรณ์ที่ขาดไม่ได้

ข้อมูลจากสถิติอุบัติเหตุทั่วโลกชี้ชัดว่า การบาดเจ็บที่ศีรษะเป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิตและความพิการรุนแรงจากอุบัติเหตุที่เกี่ยวข้องกับสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้า การสวมหมวกกันน็อกที่ได้มาตรฐานสามารถลดความเสี่ยงของการบาดเจ็บที่ศีรษะได้อย่างมีนัยสำคัญ แม้จะเป็นการเดินทางในระยะทางสั้นๆ หรือขับขี่ในเลนจักรยานที่ดูเหมือนจะปลอดภัยก็ตาม การลงทุนกับหมวกกันน็อกจึงเป็นการลงทุนเพื่อความปลอดภัยในชีวิตที่คุ้มค่าที่สุด

การปฏิบัติตามกฎจราจรอย่างเคร่งครัด

ผู้ขับขี่สกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าต้องตระหนักว่าตนเองเป็นส่วนหนึ่งของผู้ใช้รถใช้ถนน และต้องปฏิบัติตามกฎจราจรเช่นเดียวกับยานพาหนะอื่นๆ ซึ่งรวมถึง:

• การเคารพสัญญาณไฟจราจร: หยุดเมื่อเจอสัญญาณไฟแดง และปฏิบัติตามสัญญาณไฟอื่นๆ อย่างเคร่งครัด
• การให้สัญญาณมือ: ควรให้สัญญาณมือล่วงหน้าเมื่อต้องการเลี้ยวหรือเปลี่ยนทิศทาง เพื่อให้ผู้ใช้ทางคนอื่นสามารถคาดการณ์และเตรียมพร้อมได้
• การให้ทางแก่คนเดินเท้า: คนเดินเท้ามีสิทธิใช้ทางข้ามและทางเท้าเป็นอันดับแรกเสมอ ผู้ขับขี่ต้องชะลอความเร็วและหยุดให้ทางเมื่อจำเป็น
• การใช้ความเร็วที่เหมาะสม: ขับขี่ด้วยความเร็วที่ไม่เกินกว่าที่กฎหมายกำหนด หรือปรับความเร็วให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม เช่น ในบริเวณที่มีคนพลุกพล่าน หรือในเลนจักรยานที่มีผู้ใช้งานหนาแน่น

การบำรุงรักษาและการเตรียมความพร้อม

การดูแลรักษาสกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งานเสมอเป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญในการป้องกันอุบัติเหตุ ก่อนออกเดินทางทุกครั้งควรมีการตรวจสอบเบื้องต้น เช่น ระบบเบรก ลมยาง และสภาพโดยรวมของตัวรถ นอกจากนี้ การติดตั้งอุปกรณ์เสริมเพื่อความปลอดภัย เช่น ไฟหน้า ไฟท้าย และอุปกรณ์สะท้อนแสง จะช่วยให้ผู้ใช้ถนนคนอื่นมองเห็นได้ชัดเจนขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการขับขี่ช่วงเวลากลางคืนหรือในสภาพอากาศที่ไม่เอื้ออำนวย

ความเสี่ยงและประเภทของการบาดเจ็บที่พบบ่อย

อุบัติเหตุจากการใช้สกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าส่วนใหญ่มักเกิดจากการเสียหลักล้มด้วยตนเองหรือการชนกับวัตถุหรือบุคคลอื่น การไม่สวมใส่อุปกรณ์ป้องกันที่เพียงพอจะยิ่งเพิ่มความรุนแรงของการบาดเจ็บ ซึ่งประเภทของการบาดเจ็บที่พบได้บ่อย ได้แก่:

• กระดูกหักและข้อเคล็ด: บริเวณที่ได้รับผลกระทบบ่อยที่สุดคือข้อมือและข้อศอก ซึ่งเป็นผลมาจากสัญชาตญาณของมนุษย์ที่มักจะใช้แขนยันพื้นเมื่อล้ม
• การบาดเจ็บที่ศีรษะ: ตั้งแต่แผลถลอกไปจนถึงการกระทบกระเทือนทางสมอง ซึ่งเป็นประเภทการบาดเจ็บที่อันตรายที่สุดและสามารถป้องกันได้ด้วยการสวมหมวกกันน็อก
• บาดแผลถลอกและฟกช้ำ: เป็นการบาดเจ็บทั่วไปที่เกิดขึ้นได้ แต่ก็สามารถลดความรุนแรงลงได้ด้วยการสวมใส่เสื้อแขนยาว กางเกงขายาว หรืออุปกรณ์ป้องกันข้อศอกและหัวเข่า

ข้อควรปฏิบัติเพื่อการขับขี่ E-Scooter ที่ปลอดภัย

เพื่อลดความเสี่ยงและส่งเสริมการใช้งาน E-Scooter บนเลนจักรยานใหม่ของ กทม. ให้เกิดความปลอดภัยสูงสุด ผู้ขับขี่ควรยึดหลักปฏิบัติตนทั้งก่อนและระหว่างการเดินทางอย่างสม่ำเสมอ

ก่อนการเดินทาง: เตรียมความพร้อมเสมอ

• ตรวจเช็คสภาพยานพาหนะ: ตรวจสอบระบบเบรกว่าทำงานได้ดีทั้งเบรกหน้าและหลัง เช็คลมยางให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม และตรวจสอบแบตเตอรี่ว่ามีเพียงพอสำหรับการเดินทาง
• สวมใส่อุปกรณ์ป้องกัน: สวมหมวกกันน็อกทุกครั้ง และพิจารณาสวมสนับเข่าและข้อศอกเพื่อป้องกันการบาดเจ็บจากการล้ม
• วางแผนเส้นทาง: ศึกษาเส้นทางที่จะใช้ โดยเลือกเส้นทางที่มีเลนจักรยานที่ชัดเจนและหลีกเลี่ยงถนนที่มีการจราจรหนาแน่นหากเป็นไปได้
• เตรียมอุปกรณ์ส่องสว่าง: หากต้องเดินทางในเวลากลางคืนหรือช่วงที่ทัศนวิสัยไม่ดี ควรเปิดไฟหน้าและไฟท้ายเสมอ รวมถึงอาจสวมใส่เสื้อผ้าสีสว่างเพื่อให้ผู้อื่นมองเห็นได้ง่าย

ระหว่างการเดินทาง: ขับขี่อย่างมีสติ

• มีสมาธิกับการขับขี่: หลีกเลี่ยงการใช้โทรศัพท์มือถือหรือฟังเพลงเสียงดังจนไม่ได้ยินเสียงสภาพแวดล้อมรอบตัว
• รักษาระยะห่างที่ปลอดภัย: เว้นระยะห่างจากยานพาหนะคันหน้าให้เหมาะสม เพื่อให้มีระยะเวลาเพียงพอในการเบรกหากเกิดเหตุฉุกเฉิน
• สังเกตการณ์รอบตัว: มองไปข้างหน้าและใช้กระจกมองข้าง (ถ้ามี) เพื่อสังเกตการณ์จราจรทั้งด้านหน้า ด้านข้าง และด้านหลังอยู่เสมอ
• เคารพผู้ใช้ทางร่วมกัน: ใช้ความเร็วที่เหมาะสมกับสภาพของเลนจักรยาน ให้เกียรติผู้ขับขี่จักรยานที่ช้ากว่า และให้ทางแก่คนเดินเท้าเสมอ

บทสรุป: ขับขี่อย่างมีสติ เพื่อความปลอดภัยของทุกคน

สรุปแล้ว การขี่สกู๊ตเตอร์ไฟฟ้าบนเลนจักรยานใหม่ของ กทม. สามารถทำได้อย่างปลอดภัย หากผู้ขับขี่มีความเข้าใจและปฏิบัติตามมาตรการความปลอดภัยอย่างเคร่งครัด แม้ว่าโครงสร้างพื้นฐานจะยังอยู่ในระหว่างการพัฒนาและถูกออกแบบมาเพื่อจักรยานเป็นหลัก แต่ความปลอดภัยส่วนใหญ่ยังคงอยู่ในมือของผู้ขับขี่เอง การสวมหมวกกันน็อก การเคารพกฎจราจร การใช้ความเร็วที่เหมาะสม และการบำรุงรักษายานพาหนะให้อยู่ในสภาพดี คือหัวใจสำคัญที่จะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุได้อย่างมีประสิทธิภาพ

อนาคตของเลนจักรยานในกรุงเทพฯ ที่จะมีความปลอดภัยและรองรับยานพาหนะส่วนบุคคลได้หลากหลายรูปแบบนั้น ขึ้นอยู่กับการปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐานอย่างต่อเนื่อง ควบคู่ไปกับการสร้างความตระหนักรู้และจิตสำนึกด้านความปลอดภัยให้แก่สาธารณชน การขับขี่อย่างมีสติและเคารพซึ่งกันและกัน จะทำให้เลนจักรยานกลายเป็นพื้นที่ปลอดภัยสำหรับการเดินทางของทุกคนอย่างแท้จริง